راه حل هاى صنعتى در اصلاح الگوى مصرف / حميد وطن دوست
اصلاح الگوى مصرف از دو منظر قابل پيگيرى مى باشد. البته قبل از هر چيز ذكر اين نكته لازم است كه اگر تا سال قبل موضوع اصلاح الگوى مصرف يك وظيفه ملى بود، اكنون با توجه به تأكيد رهبر معظم انقلاب يك وظيفه شرعى و دينى است.
الف) اصلاح روش توليد محصولات و كاهش مصرف حامل هاى انرژى
ب) توليد محصولات پربازده و كم مصرف
اصلاح روش توليد
در بخش صنعت طبق آمار سال ۸۵ ميزان مصرف نفت گاز، نفت كوره، گاز طبيعى و برق به ترتيب ،۹/۵ ،۳۷/۴ ۱۵/۴ و ۳۴/۵ درصد از كل مصرف كشور را به خود اختصاص داده اند كه ميزان هر كدام عبارتست از:
نفت گاز= 98۲/ ميليارد ليتر در سال
نفت كوره= 85۵/ ميليارد ليتر در سال
گاز طبيعى= 576۱۳/ ميليارد متر مكعب در سال
برق= 4۴۶/ ميليارد كيلووات ساعت است.
حال نكته قابل توجه اين است كه در بخش صنعت اگر فقط صددرصد صرفه جويى صورت گيرد، تنها در حوزه مصرف برق مى توان ساليانه ۵ نيروگاه ۹۰۰ مگاواتى صرفه جويى كرد كه اهميت موضوع را نشان مى دهد.
در ايران توليد فولاد با در نظر گرفتن سه مزيت سنگ آهن، زغال سنگ و حامل هاى انرژى ديگر مانند گاز و برق كماكان توجيه پذير مى باشد و وجود اين سه مزيت، توليد فولاد را در ايران اقتصادى مى كند. حال اگر با اجراى طرح اصلاح الگوى مصرف مزيت حامل هاى انرژى مانند گاز و برق از بين برود، مى توان آنها را با زغال سنگ و كك جايگزين و اين مزيت را دوباره حفظ كرد.
بايد روش توليد فولاد را از قراضه آهن به سمت سنگ آهن و با استفاده از كوره هاى بلند و با استفاده از زغال سنگ كه ميزان آن در ايران بيش از ۱۱ ميليارد تن برآورد شده است، تغيير دهيم. آنچه كه اكنون در بيشتر واحدهاى توليدى فولاد اجرا مى شود، روش احياى مستقيم با استفاده از گاز مى باشد كه لازم است اين روش با روش توليد در كوره هاى بلند با استفاده از زغال سنگ جايگزين گردد.
طبق بررسى هاى صورت گرفته هزينه توليد فولاد با استفاده از زغال سنگ در كوره هاى بلند ۳۰ درصد كمتر از هزينه آن با استفاده از گاز مى باشد.
نكته بعد اين است كه در سال هاى قبل به دليل لحاظ ننمودن موضوع سوخت و احتمال افزايش آن عموماً توليدكنندگان فولاد در بخش هاى خصوصى اقدام به خريد ماشين آلات فرسوده و مستعمل نموده اند كه اكنون لازم است اين ماشين آلات جايگزين شده و دولت يارانه سوخت را در قالب مابه التفاوت قيمت اين خطوط توليد مستقيماً به واحدهاى توليدى پرداخت كند.
توليد محصولات پربازده و كم مصرف
منظور اصلى در اين بخش لوازم خانگى و يا به عبارت بهتر لوازمى است كه در حيطه مصرف كنندگان داخلى قرار دارد و سه حامل انرژى اصلى آب، برق و گاز مصرف مى كند.
ميزان مصرف نفت سفيد، گاز مايع، برق و گاز طبيعى در بخش خانگى طبق آمار سال ۸۵ به ترتيب عبارتست از:
،۹۲/۷ ،۸۲/۲ ۳۳ و ۳۴/۲ درصد كه از نظر مقدار عبارتست از:
نفت سفيد ۶/۷ ميليارد ليتر در سال
گاز مايع ۲/۴۲ ميليون تن در سال
برق ۴۸ ميليارد كيلووات ساعت در سال
گازوئيل ۴۱/۸ ميليارد مترمكعب در سال مى باشد.
لازم به ذكر است كه اگر فقط ميزان برق خانوارها را در سال ۱۰ درصد صرفه جويى نماييم مى توانيم از محل آن ۶ نيروگاه ۸۰۰ مگاواتى در سال صرفه جويى كنيم.
۱- كاهش مصرف آب
كاهش مصرف آب در مصارف غيرصنعتى مانند خانوار، مراكز عمومى و ... مى باشد كه پيشنهاد اول ما جايگزينى شيرآلات كم مصرف به جاى شيرآلات كلاسيك مى باشد كه فقط همين يك مورد مى تواند كاهش ۳۰ درصد را به دنبال داشته باشد.البته از آنجا كه يكى از خريداران بزرگ آب براى مدارس، دانشگاه ها، مساجد و مراكز دولتى خود دولت مى باشد و كاهش مصرف آب در اين مراكز، مى تواند هزينه هاى جارى دولت را كاهش دهد.لذا پيشنهاد مى شود ابتدا دولت از خود شروع كند و اقدام به جايگزينى اين محصولات كند. البته اين طرح به صورت پايلوت در بعضى از شهرها از جمله يزد (دوباره مدرسه سازى) اجرا شده و نتايج خوبى نيز داشته است. براى اجراى اين طرح در خانوارها نيز مكانيزم اجرايى پياده سازى مباحث ۱۶ و ۱۹ مقررات ساختمان از طريق سازمان نظام مهندسى و شهردارى ها مى باشد.
پيشنهاد دوم اين است كه همانگونه كه شركت گاز پس از تأييد لوله كشى ساختمان و چك كردن تجهيزات و شيرآلات استاندارد اقدام به واگذارى انشعاب مى نمايد، همين رويه نيز توسط وزارت نيرو براى واگذارى انشعاب آب نيز عملى شود.پيشنهاد ديگر اين است كه دولت به واحدهاى توليدكننده شيرآلات ساختمانى كه خطوط توليد خود را از كلاسيك به كم مصرف تغيير مى دهند، مساعدت لازم را كند و مابه التفاوت قيمت اين محصول را براى مصرف يك سال به صورت يارانه نقدى به توليدكنندگان پرداخت كند.
۲ـ كاهش مصرف برق
در زمينه محصولات پربازده و كم مصرف لوازم خانگى اولويت اول تمركز بر روى محصولاتى است كه با مدت زمان بيشترى در منزل از برق استفاده مى كنند، از جمله تلويزيون، يخچال، فريزر، ماشين لباسشويى، كولرهاى آبى و گازى، اجاق هاى گازى و مشابه آنها. در همين خصوص پيشنهادات به شرح ذيل مى باشد:
۱ـ اجبارى شدن نصب برچسب مصرف انرژى و بالا بردن رده مصرف و نزديك شدن به رده A كه بالاترين راندمان را داراست. البته اين امر اگرچه ميزان مصرف انرژى را بهينه نموده و كاهش مى دهد ولى از طرف ديگر به دليل استفاده از تكنولوژى هاى جديد و متريال مناسب، افزايش قيمت نهايى محصول را به دنبال خواهد داشت و همين امر توان رقابت محصولات توليد داخل با اقلام مشابه وارداتى را كاهش مى دهد و لذا به همين دليل لازم است كه در اين زمينه وزارت بازرگانى در خصوص كنترل واردات محصولات مشابه همكارى لازم را بنمايد وگرنه اجبارى شدن برچسب مصرف انرژى به نفع توليدكننده نمى باشد.
اين موضوع در زمينه توليد ماشين لباسشويى اجرا شده است و اكنون رده مصرف انرژى در توليدات داخلى اين محصول عموماً رده ۳ به بالا است.
در زمينه توليد يخچال و فريزر به دليل تنوع بالاى اين محصول اكنون توليداتى با درجه A تا G در ايران توليد مى گردد. مصرف استاندارد برق در هر دستگاه يخچال ۸۶۴ كيلووات ساعت در سال و فريزر ۵۷۶ كيلووات ساعت مى باشد. با توجه به اينكه استاندارد ايران تركيبى از استانداردهاى امريكا، ژاپن و اتحاديه اروپا است رده مصرف انرژى در حد متوسط مى باشد. با در نظر گرفتن توليد حدود ۹۰۰ هزار دستگاه در سال به طور متوسط ۶۵۰ كيلووات در ساعت مصرف انرژى توليدات جديد خواهد بود.
۲ ـ جلوگيرى از واردات لوازم خانگى كم بازده و پرمصرف در اسرع وقت با همكارى مؤسسه استاندارد، وزارت بازرگانى و گمرك جمهورى اسلامى ايران
۳ـ جايگزينى لوازم خانگى فرسوده و پر مصرف با لوازم خانگى نو كه داراى رده انرژى بالا مى باشند. اگرچه اين جايگزينى هزينه جديدى را به خانوار تحميل مى كند، ولى اگر دولت مابه التفاوت مصرف انرژى لوازم خانگى فرسوده با نو را به صورت نقدى به توليدكنندگان داخلى پرداخت كند هم در زمينه اصلاح الگوى مصرف گام برداشته و هم اينكه كمك مالى مفيد مستقيمى را به توليدكنندگان داخلى كرده است.
اين روش امتحان خود را در لامپ هاى كم مصرف و جايگزينى با لامپ هاى رشته اى پس داده و روش قابل قبولى است.
۴ـ تعرفه واردات لوازم خانگى كه داراى رده انرژى پائين مى باشند نسبت به لوازم خانگى كم مصرف و پربازده افزايش چشمگيرى داشته است.
*مديركل صنايع فلزى وزارت صنايع و معادن
ايران 18 فروردين 88
بصيرت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر